Begrippenlijst

Techniek en meer

 

Brocheren

Dit is een bindtechniek waarbij katernen samengevoegd en met elkaar verbonden worden. Er zijn drie methoden:

• Genietbrocheren: de katernen worden verzameld en aan elkaar geniet;

• Gelijmdbrocheren: de katernen worden vergaard. De rugzijde wordt opgeruwd en gelijmd. Daarna wordt veelal een flexibele omslag aangebracht.

• Genaaidbrocheren: de katernen worden eerst vergaard en daarna genaaid en voorzien van een omslag.

 

Postverwerken

DR&DV Media Services verzorgt uw drukwerk tot en met verzending en aflevering op de deurmat. Wij kunnen adressen inprinten op bijvoorbeeld een magazine zelf, losse adresetiketten insealen of adressen printen op wikkels. Ook uw direct mail is bij ons in goede handen.

 

Rillen

Rillen is niets anders dan het maken van een vouwlijn in papier, waardoor je het op die plaats makkelijk kunt vouwen. Bijvoorbeeld bij een dubbel visitekaartje om bij de omslag van een boek, zodat het open blijft liggen.

 

Vernissen

Vernissen heeft als doel het papier te beschermen tegen krassen, vingerafdrukken en vocht, om metaalinkten te hechten of om het drukwerk meer uitstraling te geven. De meeste papiersoorten kunnen worden vernist, zowel mat als glanzend. Een aantal van de mogelijkheden:

• Spotvernis kan gedeeltelijk worden aangebracht om bijvoorbeeld details (een foto of letters) te accentueren.

• Dispersievernis geeft een uitstekende bescherming tegen krassen.

• UV-vernis wordt toegepast om de inkten te beschermen tegen verkleuren. Met name toegepast bij posters en kunstdrukuitgaven.

 

 

Papier

 

Looprichting

Tijdens het produceren van papier gaan de houtvezels door de snelheid van de zeef in de looprichting van de pulp liggen. Dit bepaalt uiteindelijk de looprichting van het papier. Als drukkers moeten wij hier rekening mee houden: de looprichting van het papier van bijvoorbeeld een boek of jaarverslag moet altijd evenwijdig zijn aan de rug. Gebeurt dit niet dan gaan de pagina’s ‘fladderen’.

Wilt u zelf weten of testen wat de looprichting van papier is, doe dan het volgende. Neem een vel papier en maak er een scheur in. Als de scheur recht loopt, dan is dit de looprichting. Ontstaat een gegolfde scheur dan ligt de looprichting dus precies haaks ten opzichte van de scheur.
Zo kan het ook: scheur van de hoek van een vel papier een stukje af en maak dat nat. De looprichting staat haaks op de krulling die het stukje papier krijgt.

 

Gestreken of gecoat papier

Door het strijken of coaten wordt een laagje (coating) op het papier ‘gestreken’. Dit laagje vult de ruimte tussen de vezels aan de oppervlakte van het papier. Het papier is daardoor egaler/gladder van oppervlak, en daardoor zeer geschikt voor het drukken van fijne rasters. Gestreken papier is ook minder doorschijnend.

 

MC-papier

Machine-coated papier. Ofwel: papier dat tijdens de productie of op een aparte coatingmachine is voorzien van een matte strijklaag. Dit kan aan beide of een enkele zijde van het papier.

 

Gesatineerd papier

Bij het satineren wordt papier door een aantal walsen geleid. De papiervezels worden daardoor vlakgewalst. Gesatineerd papier is soepel papier, met een glad oppervlak. Papier kan overigens zowel gestreken als gesatineerd zijn.

 

Chromolux papier

Papier voorzien van een dikkere strijklaag, die tijdens de productie 'contactgedroogd' wordt tegen een verchroomde en spiegelende cilinder (castcoater). Hierdoor krijgt het papier een effen hoogglanzend oppervlak.

 

Sulfaatkarton papier

Bijzonder taai, houtvrij karton, gemaakt van sulfaatcelstof uit naaldhout.

 

Houthoudend papier

Papier dat houtslijp bevat, bijvoorbeeld krantenpapier.

 

Houtvrij papier

Papier dat van celstof wordt gemaakt. Er zijn papiersoorten die zowel houtslijp als celstof bevatten. In het algemeen geldt dat hoe hoger het celstofgehalte, hoe hoger de kwaliteit van het papier.

 

 

Grafische begrippen

 

Aanleg

Het deel van het papier aan de grijperkant van de pers. Dit deel kan niet bedrukt worden, omdat de pers deze ruimte nodig heeft om het papier in de machine door te voeren.

 

Aflopend

Een tintvlak of beeld is aflopend als het groter is dan de afsnede van het papier. Het beeld of de tint loopt dus als het ware van het papier af.

 

Aanmaak (papier op)

Papier dat geheel volgens eigen wensen wordt geproduceerd. Denk aan papier met watermerk of enveloppen met een eigen binnendruk.

 

CMYK

Staat voor Cyaan, Magenta, geel (Yellow) en zwart (Key). Met dit kleurensysteem kan een groot aantal kleuren gemaakt worden.

 

Computer-to-plate (CTP)

Systeem van offsetplaten maken, waarbij met behulp van een laser offsetplaten worden belicht.

 

Diapositief

Tikkeltje verwarrend woord, maar van oorsprong geeft het aan dat een opname zo wordt gedrukt dat wat zwart was wit wordt en omgekeerd.

 

Densiteit

Zwarting, donkerheidsgraad van de tint.

 

Diepdruk

Druktechniek waarbij in de drukplaat kleine verdiepte napjes zitten die de inkt vasthouden. In een koperen cilinder worden puntjes (rasternapjes) geëtst. Daarna wordt de hele vorm ingeïnkt met een zeer dunne inkt. De overtollige inkt wordt weggeschraapt. Het papier neemt alleen de inkt uit de gevulde napjes aan. Zeer geschikt voor veelkleurendruk waarbij ook kleine kleurnuances (echte halftonen) door de verschillende diepte van de rasternapjes goed worden weergegeven. Door de hoge snelheden van deze rotatietechniek geschikt voor grote oplagen. U kunt diepdruk met een loep herkennen aan de gekartelde letters, omdat alles, dus ook letters, uit ronde (of vierkante rasternapjes wordt opgebouwd.

 

DPI

Staat voor Dots Per Inch, ofwel het aantal punten per 2,54 cm. Het is een eenheid die de resolutie aangeeft. De resolutie van een beeldscherm is in de regel 72 dpi en een hoge resolutie beeld, geschikt voor drukwerk, heeft een resolutie van 300 dpi.

 

Doorzicht

Transparantie van papier als je het bekijkt tegen het licht.

 

Duotone

Methode van drukken, waarbij een beeld wordt opgebouwd uit twee kleuren.

 

Film

Lithografische film is transparant lichtgevoelig materiaal dat wordt gebruikt om het uit rasterpuntjes opgebouwde drukbeeld op te belichten. Deze film wordt vervolgens op de drukplaat overgezet zodat het drukbeeld in de gewenste kleur op het papier gedrukt wordt.

 

Foliedruk

Het drukken van een (al dan niet glanzende) folie op papier door middel van warmte en hoge druk.

 

FTP-server

Staat voor File Transfer Protocol: een protocol dat uitwisseling van bestanden tussen computers vergemakkelijkt. Een FTP-server is een server die bestanden kan aanbieden en/of accepteren via het FTP-protocol. Klik hier voor de FTP-server van DR&DV Media Services.

 

Full-color

Drukproces gebruikmakend van de vier basiskleuren (cyaan, magenta, geel en zwart).

 

GIF

Een bestandsindeling voor het opslaan van afbeeldingen in digitale vorm. De afkorting staat voor Graphics Interchange Format, een grafische bestandsindeling met pixels. Het aantal kleuren in een GIF-bestand is beperkt tot maximaal 256.

 

Gramsgewicht

Eenheid waarin het gewicht van papier uitgedrukt wordt; het aantal grammen dat een vierkante meter papier weegt.

 

Kleurscheiding

De verdeling van een kleurenbeeld in de afzonderlijke drukkleuren om deelfilms te maken waarmee in druk de kleuren worden gereproduceerd. Bij vierkleurendruk wordt het beeld dus gescheiden in vier deelkleurenfilms.

 

Lamineren

Het aanbrengen van een transparante folie door middel van warmte en lijm. Deze kan mat of glanzend zijn of een linnenstructuur bevatten.

 

Looprichting

Richting waarin de (hout)vezels in een vel papier liggen.

 

Offset

Druktechniek die gebruik maakt van het principe dat water (vocht in de pers) en vet (drukinkt) elkaar afstoten. Het is een van de meest gebruikte druktechnieken. Fotografisch wordt op een dunne aluminium plaat een beeld aangebracht. Deze plaat wordt vochtig gemaakt. Alle delen waarop geen beeld zitten worden vochtig. De vettige inkt komt vervolgens alleen op de delen waarop het beeld zit (en wordt afgestoten door het vocht). De inkt wordt nu door een rubberdoek van de plaat genomen en overgezet op papier.
Bij de computer-to-plate techniek wordt de offsetplaat met behulp van een computergestuurde laserstraal belicht.
Bij full colour drukwerk gaat het te bedrukken papier langs vier afzonderlijke platen.

 

Pantone/PMS

Pantone is de naam van een bedrijf dat kleurcoderingen publiceert. De kleur wordt aangeduid met PMS, zoals PMS 186 respectievelijk het rood in de huisstijl van onze bedrijf. De toevoeging C of U geeft de ondergrond van het papier aan (Coated, Uncoated).

 

JPEG

Een aanduiding voor een bestandsindeling voor het opslaan van afbeeldingen in digitale vorm. Het is een vorm datacompressie en broncodering en staat voor Joint Photographic Experts Group. Hoe hoger de compressie hoe kleiner het bestand, en hoe kleiner ook de beeldkwaliteit.

 

PDF

Portable Document Format is een standaard voor de uitwisseling van elektronische documenten en formulieren die in hun oorspronkelijke vorm gereproduceerd moeten kunnen worden. Lettertypen, afbeeldingen en lay-out blijven behouden, ongeacht het programma waarmee het document werd gemaakt.

 

Persvernis

In een extra drukgang aan te brengen vernislaag.

 

Pixel

Digitale afbeeldingen zijn opgebouwd uit een verzameling pixels die elk een specifieke kleur of tint hebben. Het woord pixel is een samenvoeging van de het Engelse picture element en staat voor een enkele punt (Eng.: dot) op het beeldscherm van de computer of in een digitaal beeld. Veel punten bij elkaar neemt het oog waar als een enkele kleur.

 

Plano vellen

Ongevouwen bedrukte vellen. Het is tevens de aanduiding van het totale (ongevouwen) formaat van drukwerk. Een folder op A3-formaat, staand gevouwen naar A4 heeft dus een plano formaat van 420 x 297 mm en gevouwen 210 x 297 mm.

 

PNG

Een bestandsformaat voor afbeeldingen. De afkorting staat voor Portable Network Graphic. Het is in het leven geroepen om een patentvrij alternatief te bieden voor het GIF-formaat. PNG-afbeeldingen nemen, vergeleken met andere formaten weinig ruimte in. Het is geschikt voor het verliesloos opslaan van afbeeldingen en met name voor het besparen van geheugenruimte voor simpele afbeeldingen.

 

Pregen (Blinddruk)

Persing in het papier waardoor een tegenvorm (reliëf) ontstaat.

 

Raster

Patroon van fijne puntjes, waaruit een beeld of een foto opgebouwd is.

 

RGB

Dit is een kleurcodering die kleur uitdrukt in een combinatie van drie primaire kleuren, namelijk Rood, Groen en Blauw. De hoeveelheid van elke primaire kleur die nodig is om de gewenste mengkleur te krijgen, wordt uitgedrukt in een getal.

 

Schoon- en weerdrukken

Druktechniek, waarbij de voor- en achterzijde van een drukvel met dezelfde vorm gedrukt wordt.

 

Schoonsnijden

Het snijden van het gedrukte papier op het gewenste formaat.

 

Stansen

Het snijden, in de meeste gevallen met een speciaal daarvoor gemaakt mes, van papier of karton in een bepaalde vorm. Vaak toegepast voor omslagmappen.

 

Steunkleur

Een extra kleur. Dit kan een kleur zijn naast zwart of een extra kleur bij vierkleurendruk.

 

TIFF

Staat voor Tagged Image File Format en is een bestandsindeling voor de opslag van beelden. Het werd ontwikkeld om beelden op te slaan van scanners en fotobewerkingsprogramma’s. Het formaat is flexibel en kan beelden met allerlei eigenschappen opslaan.

 

Vernissen

Het aanbrengen van een matte of glanzende laag op het papier. Dit kan een totale laag zijn (all over) of gedeeltelijk (spotvernis).

 

Zeefdruk

Druktechniek waarbij de inkt door een zeef op het te bedrukken materiaal wordt gebracht. Met zeefdruk is bijna elk materiaal – ook kunststof en glas - te bedrukken. Het wordt veelal toegepast in de kunstwereld, maar ook bijvoorbeeld voor het bedrukken van T-shirts. Zeefdrukinkt is goed dekkend, waardoor het ook gedrukt kan worden op donkere ondergronden.

 

Zetbreedte

De maximale breedte waarop een tekst gezet mag worden.